Łańcut_zamek

W zespole zamkowo-parkowym w Łańcucie są dwa miejsca związane z kultem nepomuckim. Pierwsze z nich to południowa część parku przy ulicy 3 Maja (wejście do Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Teodora Leszetyckiego).

(...) piękny kamienny Nepomuk stoi (...) przy dawnym Domu Zarządu Ogrodów (...). To kamienna figura (ok. 415 cm wysokości - całość, sama postać św. Jana - ok. 180 cm), polichromowana, z ok. połowy XVIII wieku, barokowa, na cokole z płycinami, zwieńczonym gzymsem i z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej w podstawie... [źródło]

 

 

Drugie miejsce nepomuckie to Dział Sztuki Cerkiewnej Muzeum Zamku w Łańcucie, w którym przechowywane są rzeźby świętego Jana Nepomucena:

• (...) drewniany Nepomuk o wymiarach 66x27 cm, z XIX wieku. Pochodzi z kapliczki w Czarnej koło Lutowisk. Początkowo w skansenie w Sanoku, w 1961 roku przekazany do Łańcuta. Ma utrąconą prawą rękę i nos... [źródło, fotografia]
  

• (...) drewniany barokowo-ludowy Nepomuk z kapliczki przy dworze w Żurawicy koło Przemyśla, Wymiary: 125x42 cm,  XIX wiek. Przekazany do Muzeum przez M. Opackiego w 1970 roku... [źródło, fotografia]

• (...) drewniany barokowo-ludowy Nepomuk z z cerkwi w Orelcu. Ciekawie postrzępiona szata i modna okrągła bródka. Wymiary: 114x26 cm,  XIX wiek. Przekazany do Muzeum w 1967 roku... [źródło, fotografia]

•  (...) drewniany Nepomuk z cerkwi w Ujkowicach. Bardzo ciekawy obiekt, w którym widać przetworzenie kanonu JN przez prawosławie - Jan ma kłobuk a nie biret, dziwne szaty (...) Wymiary: 34x8 cm, początek XX wieku... [źródło, fotografia]

• (...) drewniany barokowo-ludowy Nepomuk pochodzący z Lubatowy. Ciekawie zarysowane włosy, trochę na modłę egipską. In situ do 14.07.1959, potem w skansenie w Sanoku, przekazany do Muzeum w 1961 roku, wypożyczony do skansenu w Lublinie... [źródło]

Niestety, powyższe rzeźby nie są wyeksponowane. Trochę mi było żal, gdyż liczyłam na to, że będę mogła je dokładnie obejrzeć.

Adnotacja:

• figura świętego Jana Nepomucena w parku oraz cztery rzeźby w muzeum;
• lokalizacja: Łańcut, Muzeum-Zamek, ul. 3 Maja, powiat łańcucki, województwo podkarpackie;
• data wykonania fotografii: 24.01.2025 r.

Łańcut

W kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika znajdują się dwa wyobrażenia świętego Jana Nepomucena.

 

(...) witraż z ładnym wizerunkiem Jana Nepomucena. Powstał on w pracowni wiedeńczyka Carla Geylinga i pochodzi z 1898 r., czyli z okresu ostatniej przebudowy fary... [źródło]

(...) jeden z ołtarzy bocznych flankuje wysoki postument, na którym ustawiono polichromowaną figurę Jana N. Jan nie ma już krzyża w rękach, lecz układ rąk wskazuje, że kiedyś on istniał. Obiekt doświetla okno z witrażem nepomuckim... [źródło]

(...) była tu, we wnęce naroża domu przy ul. Słowackiego, aż do chwili kradzieży w maju 1993 roku, rzeźba św. Jan Nepomucena wykonana z pnia drzewa, pomalowana farbą olejną. Lewa ręka ugięta w łokciu w poprzek tułowia, podtrzymywała dolne ramię krzyża. Prawa ręka uniesiona, zgięta w łokciu podtrzymywała krzyż w połowie. Szaty o drobnych pionowych schematycznie potraktowanych fałdach. Strój kapłański: czarna sutanna, spod której wystają czubki butów, biała komża oraz biała stuła, na ramionach czarna pelerynka zawiązana pod szyją, na głowie czarny biret, długie ciemne włosy. Głowę otaczał nimb z jaśniejącymi w nim czterema gwiazdami. Dół postaci nadpalony. Wykonana przed połową XIX wieku, 70 cm. Podczas okupacji hitlerowskiej, w czasie pacyfikacji miasta i Przedmieścia (dzielnicy Łańcuta) Niemcy dziwnym trafem nie zabrali mężczyzn tylko z tego domu. Oczywiście przypisano to zdarzenie wstawiennictwu św. Jana z wnęki. W podzięce  zapalono świece i nasiąknięta pokostem figurka zapaliła się. Zdołano ją jednak uratować od całkowitego zniszczenia. Wtedy ją odnowiono i naprawiono... [źródło, fotografie]

(...) kopia skradzionej rzeźby (...) autorstwa artysty rzeźbiarza z Krynicy stoi na prywatnej posesji przy ul. Słowackiego (naprzeciwko dawnej lokalizacji) śp. pana Romana Macha, który po kradzieży postarał się o odtworzenie figury. Nowa rzeźba jest nieco większa od zabytkowego pierwowzoru, ma ok. 110 cm wysokości... [źródło]

Poniższych wyobrażeń świętego Jana Nepomucena, opisanych na stronie nepomuki. pl, nie odnalazłam. Na ulicy Grunwaldzkiej odszukałam jedynie kapliczkę świętego Rocha.

W farze znajdował się niegdyś dzwon z 1908 roku, o średnicy 110 cm, z napisem: Św. Jan Nepomucen. Parafianie łańcuccy w roku wielkiego jubileuszu papieża Piusa X, ufundowany przez parafian, zarekwirowany przez Austriaków w roku 1917... [źródło]

(...) kolejny Jan N. stoi w ogrodzie domu przy ul. Grunwaldzkiej. W drewnianej kapliczce słupowej znajduje się figurka świętego wysoka na ok. 40 cm, ok. 100-letnia. Kapliczkę ufundował leśniczy lasów ordynacji łańcuckiej - Julian Chrzanowski... [źródło, fotografia] 

 

Na stronie zabytek. pl jest zamieszczona fotografia kapliczki na ulicy Grunwaldzkiej 66, zrobiona w 1981 roku.

Adnotacja:

• witraż i rzeźba świętego Jana Nepomucena w kościele, dwie kapliczki oraz nieistniejąca figura we wnęce domu;
• lokalizacja: Łańcut, kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika (witraż i rzeźba, wzmianka na temat dzwonu), ul. Słowackiego (kapliczka_1), ul. Grunwaldzka 66 (? kapliczka_2), powiat łańcucki, województwo podkarpackie;
• data wykonania fotografii: 24.01.2025 r.

Husów

Usytuowana przy starej lipie. Wzniesiona w 2 poł. XIX wieku należy do tzw. kapliczek słupowych. Jest to murowana z cegły, otynkowana, czworoboczna kapliczka o dwuspadowym dachu. dekoracyjnie jest opracowana jedynie ściana frontowa z wielokwaterowymi drzwiczkami zamkniętymi ostrołukowo. Fasada ozdobiona jest gzymsem i stylizowanymi płaskorzeźbami liśćmi. We wnętrzu w półkoliście zwieńczonej niszy umieszczona jest ludowa, drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena. [źródło]

Kapliczka z około 1833 roku, słupowa czworoboczna, z podokapowym fryzem z motywem rozet i girland, zwieńczona trójkątnym szczytem, nakryta dwuspadowym dachem niegdyś krytym gontem. Nową figurę Jana N., na miejsce skradzionej (...) wykonał Zdzisław Styś. Generalny remont wykonany w 2007 roku przez Tadeusza Szczepanika. Do tej kapliczki przez wiele lat odbywały się procesje w Boże Ciało... [źródło, czytelne fotografie]

W kapliczce (...) była kiedyś ludowa rzeźba św. Jana, która znajdowała się w półkoliście zamkniętej wnęce. Została skradziona w latach 70-tych XX wieku. Na jej miejscu współczesna rzeźba... [źródło]

Adnotacja:

• kapliczka świętego Jana Nepomucena;
• lokalizacja: Husów 36, gmina Markowa, powiat łańcucki, województwo podkarpackie;
• data wykonania fotografii: 24.01.2025 r.