Buśno

Na granicy Buśna i Busieńca (...) stoi kapliczka brogowa z XIX wieku, ustawiona na czterech słupach, nad rzeczką, wyposażona w rodzaj ganku i ładne zwieńczenie. Drewniana, czworoboczna, nakryta daszkiem namiotowym. Wewnątrz była niegdyś stara rzeźba św. Jana Nepomucena oraz krucyfiks o charakterze ludowo-barokowym. Niestety, w lecie 2011 rzeźby nie było już w kapliczce... [źródło, stara fotografia]






W odremontowanej i zakratowanej kapliczce na granicy Buśna i Busieńca stoi (...) nowa i mało udatna drewniana figura Jana N. z gołymi stopami i płaskimi zbyt dużymi dłońmi. Kapliczka ostatnio została przeniesiona na drugą, południową stronę drogi... [źródło]
 



 
[uwaga: "Національний Києво-Печерський історико-культурний заповідник", czyli "Narodowy Kijowsko-Peczerski Rezerwat Historyczno-Kulturowy" przechowuje drewnianą rzeźbę Jana N. ofiarowaną przez proboszcza cerkwi w Buśnie – pochodzącego z Wołynia Polijewkta Haponowicza - w 1893 roku Muzeum Cerkiewno-Archeologicznemu w Chełmie. Po pierwszej wojnie światowej w zbiorach muzeum, mieszczącego się od 1919 roku w budynku Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego (Muzeum Ziemi Chełmskiej przy Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego). W 1945 r. została wraz z innymi eksponatami zabrana z Chełma i trafiła do Kijowa. Wg Pawła Sygowskiego rzeźba stała w kapliczce "przy drodze z Buśna do Busienka" - czyli być może chodzi o tę właśnie kapliczkę, lub alternatywnie o tę z Busieńca przy rzece...] [źródło, fotografia]
 
Jest jeszcze jedna rzeźba świętego Jana Nepomucena, przechowywana na terenie parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Buśnie, której nie widziałam.
 
Drewniana polichromowana rzeźba św. Jana Nepomucena z XIX wieku, o cechach ludowych, przechowywana jest na tutejszej plebanii. Jest być może autorstwa Jana Zagórskiego. Pochodzi kapliczki ponepomuckiej z pogranicza Buśna i Busieńca... [źródło, fotografia] 
 
(...) godnym uwagi zabytkiem jest kościół parafialny w Buśnie. Obiekt wzniesiony w 1795 r. jako część zespołu cerkwi greko-katolickiej pod wezwaniem Zaśnięcia NMP, w roku 1875 przemianowano na cerkiew prawosławną. Od roku 1919 sakralna budowla stała się własnością kościoła katolickiego. Świątynia początkowo posiadała kopuły cerkiewne, które zburzono i dobudowano dwie wieże. Cechy stylowe oraz wyposażenie wnętrza świątyni wskazują na barok. W ołtarzu głównym z roku 1888 umieszczony jest obraz przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny namalowany w 1921 roku. Po obu stronach nawy znajdują się ołtarze: prawy poświęcony jest Matce Boskiej, lewy - św. Franciszkowi z Asyżu. Uwagę wiernych i wszystkich odwiedzających kościół przyciąga chór wyposażony w rokokowe organy z początku XIX w. [źródło]
 
W kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Buśnie w 2008 r objęto ochroną 12 elementów wyposażenia. Wśród nich znajduje się ołtarz główny z obrazami i rzeźbami aniołów oraz dwa ołtarze boczne z obrazami. Drewniane ołtarze są marmoryzowane, ze złoceniami, z obrazami Wniebowzięcia  Najświętszej Marii Panny i Gorejącego Serca Pana Jezusa oraz Św. Franciszka i Św. Antoniego. Wśród objętych ochroną obiektów jest rzeźba ludowa Św. Jana Nepomucena, przeniesiona na teren plebanii, z przydrożnej kapliczki, w celu zabezpieczenia przed kradzieżą. Zabytki pochodzą z XIX w. Wyjątkowo wśród dziewiętnastowiecznych obiektów znalazły się dwie rokokowe, osiemnastowieczne rzeźby putt, które zostały umieszczone wtórnie w zwieńczeniu, późniejszego niż same rzeźby, ołtarza głównego. Zostały one wykonane przez sprawnego artystę, jednakże charakteryzują się typową dla późnorokokowej stylistyki deformacją proporcji ciał i twarzy oraz nienaturalnością przybieranych póz. [źródło, str.160-161] 

[uwaga: w Muzeum Archidiecezjalnym w wieży Trybunalskiej w Lublinie (...) przechowywany jest Jan N., według opisu pochodzący z jakiejś kapliczki w Buśnie, z XVIII wieku. Jest to ludowa drewniana rzeźba, pozbawiona już dłoni, mocno zniszczona, zapewne niegdyś polichromowana. Jan ma długą stułę na szyi...] [źródło, fotografia]
 
Polecam:  
Adnotacja:
  • kapliczka świętego Jana Nepomucena, rzeźba na plebanii i dwie rzeźby w muzeach;
  • lokalizacja: Buśno, gmina Białopole, powiat chełmski, województwo lubelskie;
  • data wykonania fotografii: 21.05.2019 r.

Zwódne

(...) na granicy ze wsią Żdżanów stoi kamienna polichromowana figura Jana N. z 1907 roku, na cokole, z długą zieloną stułą zwisającą z szyi (motyw zapoczątkowany figurą z kolumny w Zwierzyńcu). Na cokole obrazek MB i wezwanie do Niej. Zaliczam ją do grupy niemal identycznych figur nazwanej roboczo "carską", jako że powstały po ukazie tolerancyjnym cara Mikołaja II z roku 1905 (...), wykonanych być może przez jednego rzeźbiarza bądź warsztat... [źródło]










 
Adnotacja:
  • figura świętego Jana Nepomucena wraz z obrazkiem na cokole;
  • lokalizacja: Zwódne, gmina Zamość, powiat zamojski, województwo lubelskie;
  • data wykonania fotografii: 6.06.2021 r. i 12.04.2025 r.

Busieniec

(...) drewniana kapliczka św. Jana Nepomucena, niestety według stanu na lato 2011 - już bez figury Jana N. Nie znane są fosy rzeźby (...) [źródło, fotografia]







 
Adnotacja:
  • kapliczka ponepomucka;
  • lokalizacja: Busieniec, gmina Białopole, powiat chełmski, województwo lubelskie;
  • data wykonania fotografii: 21.05.2019 r.

Zagrody

W Zagrodach byłam trzykrotnie, za każdym razem dokładnie fotografując kapliczkę. Niestety, utraciłam (oprócz jednego zdjęcia) wcześniejszą dokumentację.

W murowanej kapliczce (...) rezydowała dawniej drewniana rzeźba Jana N. z końca XVIII wieku, zapewne z warsztatu Karola Burzyńskiego. Teraz zastąpiła ją nowa, kamienna, nawiązująca do pierwowzoru. Losy starej figury nie są nam znane... [źródło]


 




Murowana kapliczka domkowa o czterospadowym daszku, ze współczesną kamienną długowłosą figurą Jana N., która zastąpiła drewnianą poprzedniczkę i nawiązującą do pierwowzoru (...), z księgą w lewej ręce zamiast biretu... [źródło]

 
 

 Adnotacja:

  • kapliczka z rzeźbą świętego Jana Nepomucena;
  • lokalizacja: Zagrody, gmina Goraj, powiat biłgorajski, województwo lubelskie;
  • data wykonania fotografii: 14.07.2019 r. (?), 11.11.2021 r. i 15.02.2025 r.