Figura świętego Jana Nepomucena z Lesznowoli

Przy kaplicy rzymskokatolickiej w Lesznowoli stoi pięknie odnowiona kamienna rzeźba świętego Jana.



(...) wcześniej miejscem figury był teren przy dworku w Lesznowoli. Obecnie rzeźba stoi przed kaplicą kościelną w Lesznowoli przy ulicy Szkolnej.[źródło] Na stronie nepomuki.pl są zamieszczone fotografie, przedstawiające figurę ustawioną na swoim dawnym miejscu.







Figura św. Jana Nepomucena jest jednym z najcenniejszych gminnych zabytków. Datowana na 1779 rok stała początkowo obok dworu w Lesznowoli przy ul. Słonecznej. Figura świętego została po raz pierwszy odrestaurowana na początku lat 90. Piaskowiec, z którego wykonano pomnik został wówczas gruntownie oczyszczony, a betonowy cokół zastąpiony eleganckim postumentem. Po tej pierwszej renowacji Nepomuk został - decyzją mieszkańców - przeniesiony na plac przed lesznowolską kaplicą, gdzie - na ul. Szkolna 3 - stoi do dziś. Ponieważ piaskowiec, z którego wykonany jest Jan Nepomucen należy odnawiać średnio co 10-15 lat, druga renowacja rzeźby miała miejsce w 2013 roku.[źródło]


Adnotacja:
  • figura świętego Jana Nepomucena;
  • lokalizacja: Lesznowola (ul. Szkolna 3), gmina Lesznowola, powiat piaseczyński, województwo mazowieckie;
  • data wykonania fotografii: 26.05.2019 r.;
  • przy okazji odwiedziłam Nową Iwiczną, ale nie udało mi się znaleźć, wzmiankowanej na stronie nepomuki.pl, tablicy informacyjnej z planem gminy i wizerunkiem świętego Jana  z Lesznowoli.

Rzeźba świętego Jana Nepomucena z Piaseczna

Niezwykle piękna figura św. Jana Nepomucena umieszczona w niszy na ścianie wschodniej kościoła parafialnego św. Anny w Piasecznie, jest widoczna z każdego punktu piaseczyńskiego rynku. Piękne twarze świętego i barokowych aniołów fascynują mieszkańców od ponad 280 lat.



Rzeźba składa się z trzech części: figury księdza trzymającego krzyż z ukrzyżowanym Chrystusem, cokołu z głową putta i po lewej stronie figury aniołka dotykającego kulę ziemską. Postać ta poprzez mistrzowski sposób jej wykonania stwarza wrażenie ruchu. 



„Jakkolwiek rzeźba nie jest sygnowana, jej wartość artystyczna jest bezdyskusyjna i uwidacznia się zarówno w dbałości o detale posągu, jak i w sposobie wykończenia elementów dodatkowych w rodzaju zdobień cokołu. Świadczą o tym bezbłędnie uchwycone proporcje postaci, oraz twarze obu figur ̶ zarówno świętego, jak i towarzyszącego mu putta, które pełne są emocji i ekspresji znamionujących dzieło wybitnego twórcy. Również twarz anioła zdobiąca cokół została starannie wykończona, co w połączeniu z czarnymi zaciekami powstałymi na skutek długotrwałej ekspozycji na warunki pogodowe, sprawia nieco upiorne wrażenie. Co nie jest bez znaczenia, wyraźnie widoczne są indywidualne rysy twarzy u obu przedstawień dziecięcych”.


Rzeźba z Piaseczna przedstawiająca św. Jana Nepomucena została umieszczona w niszy kościoła św. Anny w roku 1736, w czasach gdy starostą piaseczyńskim był Aleksander Sułkowski, który z własnych funduszy przebudował kościół piaseczyński, nadając wnętrzu styl barokowy. Książę Sułkowski był faworytem króla Augusta II, przyjacielem i dworzaninem Augusta III, wychował się na dworze królewskim, miał możność współpracy z artystami cenionymi w epoce saskiej. Udokumentowane jest to, że projekt remontu kościoła wykonał jeden z najzacniejszych architektów epoki – Karol Fryderyk Pöppelmann. 


Król Polski August II zafascynowany postacią św. Jana za zgodą Stolicy Apostolskiej ogłasza go patronem Polski. Kult Jana Nepomucena rozszerza się. Św. Jan Nepomucen staje się patronem też Czech, dobrej sławy i spowiedników. Uznają go za swojego patrona marynarze, flisacy i wszyscy, którym w wodzie grozi niebezpieczeństwo. Pomniki stawiane są przy rzekach, aby chroniły przed powodzią. I tu mamy odpowiedź na pytanie dlaczego właśnie posąg tego świętego w 1736 roku Aleksander Sułkowski umieszcza w niszy kościoła św. Anny w Piasecznie. Odpowiedź jest prosta – bo żywot św. Jana Nepomucena fascynował saskich królów, a Piaseczno było miastem królewskim. Kto stworzył tę piękną rzeźbę? Wskazania są na pracownię Johanna Georga Plerscha. [źródło, bardzo ciekawy artykuł wraz z życiorysem rzeźbiarza]


Janowi towarzyszy sympatyczny aniołek trzymający tajemniczą kulę - bardzo ciekawy i rzadko spotykany motyw astrolabium sferycznego. (...) Interpretacja tego symbolu jest ciągle otwarta. Anioł umieszczony jest asymetrycznie, opiera się na chmurkach i wyciąga rękę w dziwnym geście. Może przedmiot trzymany w tej dłoni uległ zniszczeniu? Grupa rzeźbiarska oparta jest na wsporniku rzeźbionym w girlandy i aniołki. Całość przymocowano do zewnętrznej ściany kościółka. [źródło, stare fotografie rzeźby]


Na koniec jeszcze kilka fotografii kościoła pw. świętej Anny. Z powodu trwającego nabożeństwa nie wchodziłam do środka, stąd brak zdjęć wnętrza.





Adnotacja:
  • rzeźba świętego Jana Nepomucena;
  • ciekawostka: aniołek trzyma astrolabium sferyczne,
  • lokalizacja: Piaseczno (plac Piłsudskiego 10, kościół pw. świętej Anny), powiat piaseczyński, województwo mazowieckie;
  • data wykonania fotografii: 26.05.2019 r.

Kapliczka świętego Jana Nepomucena z Dzwoli

Przy skrzyżowaniu dróg DW nr 74 Janów Lubelski - Frampol i drogi Dzwola - Goraj, w centrum miejscowości, na prywatnej posesji  stoją dwie drewniane kapliczki. 



W niższej z nich stoi ludowa rzeźba świętego Jana Nepomucena z XIX wieku. Jest drewniana i polichromowana.


Kapliczka jest zadbana, stoi w otoczeniu krzewów i kwiatów. Całość uzupełnia ukwiecony balkon w tle.







Przydrożne krzyże i kapliczki stanowią charakterystyczny element krajobrazu Gminy Dzwola. Niektóre z nich są drewniane, skromne i zszarzałe ze starości. Inne zachwycają urodą są barwne i szykowne. Na terenie Gminy Dzwola posadowionych jest około 280 kapliczek, krzyży i figur. Bez wątpienia najcenniejsze są pozostałości kamiennej kolumny św. Marcina, datowane na rok 1653 położone w miejscowości Branewka. W skali kraju unikalny jest odcinek drogi krajowej nr 74 biegnąca przez teren naszej gminy, gdyż wzdłuż odcinka od Janowa Lubelskiego do Frampola na długości 18 km stoi 61 krzyży i kapliczek. Przydrożne krzyże przyjmują różne formy m.in.: łacińskie, karawake oraz tzw. krzemieńskie charakterystyczne dla naszej gminy. Ich zwieńczenie zakończone jest wykutym ażurowym krzyżem u stóp którego jest półksiężyc a zwieńcza go kogut. Krzyże wykonywał kowal z Krzemienia – Jan Paryś, który kowalstwa uczył się podczas pobytu w carskiej armii. Na pobliskim terenie można doliczyć się 48 takich krzyży lub ich pozostałości. Przy drodze krajowej znajdują się kapliczki poświęcone następującym świętym: Franciszkowi, Tekli oraz Maciejowi. Na skrzyżowaniu dróg Dzwola-Goraj stoi kapliczka z drewnianą rzeźbą Chrystusa Frasobliwego oraz druga św. Jana Nepomucena. Postawione zostały w XIX wieku w intencji obrony przed epidemiami, m.in. tyfusem. [źródło]


Kapliczki stoją w niedalekiej odległości od kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, który (...) został wzniesiony w latach 1924-1927 wg projektu architekta Ignacego Kędzierskiego z Lublina. Budową zajął się ks. Piotr Panecki jako miejscowy proboszcz. W 1935 roku kościół poświęcił bp. A. Jełowiecki sufragan lubelski. Po II wojnie światowej zdjęto dachówkę i pokryto kościół blachą ocynkowaną. Kościół jest zbudowany z kamienia i palonej cegły. Posiada trzy nawy w stylu neobarokowym. Na frontonie wieża, a nad nawą główną wieżyczka. Po prawej stronie prezbiterium jest zakrystia, a po przeciwnej kaplica. Przed nawą główną kruchta. Kościół liczy 1250 metrów kwadratowych. Ołtarze: główny i boczne zostały wykonane z drewna przez Władysława Krzywickiego z Radomia w 1928 roku. W ołtarzu głównym są trzy obrazy, M.B. Częstochowskiej namalowany na blasze miedzianej - rok 1928 -na zasuwie świętego Józefa i u góry zastawy świętego Andrzeja Boboli, ten ostatni pędzla Władysława Helskiego. W lewej nawie ołtarz boczny z obrazem świętego Izydora i świętego Stanisława Kostki. W prawej nawie ołtarz boczny z obrazem M.B. Różańcowej, a u góry świętej Teresy. W kaplicy bocznej znajduje się ołtarz pierwotny jeszcze z kaplicy drewnianej z dwoma obrazami - M.B. Częstochowskiej i Pana Jezusa. W kościele posadzka wykonana jest z terakoty. Polichromia wykonana po roku 1950 przez Podobińskiego z Zamościa. Na chórze muzycznym organy wykonane przez S. Jagodzińskiego z Garbatki w roku 1928 (remont w 1965). Chrzcielnica pochodzi z lat 1950 (wykonał rzeźbiarz Kania spod Żywca). Obok kościoła stoi metalowa dzwonnica wybudowana w 1969 roku z trzema dzwonami. [źródło]


Adnotacja:
  • kapliczka świętego Jana Nepomucena;
  • lokalizacja: Dzwola, gmina Dzwola, powiat janowski, województwo lubelskie;
  • data wykonania fotografii: 27.06.2019 r.

Święty "od dróg" z Osin Górnych

Święty Jan Nepomucen jest patronem podróżujących i pielgrzymów, długich podróży, szczęśliwego powrotu - dlatego też kapliczki nepomuckie stawiane są na rozstajach i przy drogach oraz na granicach miejscowości.


Jak relacjonują mieszkańcy Osin Górnych (gm. Mokobody) pani wójt przyjechała do nich w towarzystwie urzędniczki odpowiedzialnej za inwestycje. Złożyła propozycję, nieco zaskakującą, ale rozbudzającą nadzieję.
– Powiedziała sołtysowi, że jeśli we wsi zbudują kapliczkę, to wniosek na budowę drogi dostanie dwa dodatkowe punkty – relacjonują mieszkańcy. – A to znacznie zwiększy szanse na unijne dotacje. Budowa kapliczki niby nic wielkiego, ale (...)
– Miała być zbudowana w ciągu 2-3 dni, bo terminy goniły – mówią mieszkańcy. – Wójt poinformowała o tym w czwartek, a już w poniedziałek miała zrobić zdjęcie gotowej kapliczki, by dołączyć je do dokumentów. [źródło]




Współczesna kapliczka ze starszą (XIX wiek?) drewnianą i polichromowaną figurą Jana N. powstała w roku 2016 z inicjatywy pani wójt. Pobudki fundacji były nieco zaskakujące. Wieś potrzebowała drogi, której budowa miała być dofinansowana ze środków unijnych. Dodatkowe punkty w konkurencji z innymi projektami miał dać istniejący obiekt kultu religijnego. Wybór padł na kapliczkę nepomucką, która powstała w imponującym czasie dwóch dni, choć jej forma jest zaskakująca - to spory blaszany daszek w kształcie parasola zainstalowany na wysięgniku, który osłania rzeźbę ustawioną na pniu drzewa. (...) Nie są znane wcześniejsze losy figury. [źródło]




Drogi jeszcze nie wybudowano, ale kapliczka - w dość nietypowej formie - stoi nadal. Miejscu dodaje uroku piękna rzeźba świętego Jana Nepomucena.


Mnie szczególnie zachwyciła misterna koronka przy komży.


P.S. Według informacji uzyskanych od sołtysa Osin Górnych drewnianą figurkę do kapliczki przekazał poprzedni proboszcz kościoła w Mokobodach. Ponieważ obecnie jest inny proboszcz, nie udało (...) się ustalić wieku ani pochodzenia rzeźby. A droga w Osinach ma powstać w przyszłym roku. [źródło]
P.S.2 Podobno przed przybyciem do Osin Górnych, św. Nepomucen leżał w jakimś magazynie przykościelnym w Mokobodach. [źródło]

Adnotacja:
  • figura świętego Jana Nepomucena;
  • lokalizacja: Osiny Górne, gmina Mokobody, powiat siedlecki, województwo mazowieckie;
  • data wykonania fotografii: 26.05.2019 r.