Strzyżewice

Rzeka, most, grupa starych drzew i mała, biała kapliczka, dostrzeżona kątem oka. Wracałam kilka kilometrów, żeby się przekonać, jaki świątek obrał sobie takie miłe miejsce.

 

Czasami warto jest zawrócić. Okazało się, że na miejscu kapliczki świętego Jana Nepomucena, wybudowanej około 1857 roku, zniszczonej w czasie II wojny światowej, postawiono nową.

 

Adnotacja:

• kapliczka świętego Jana Nepomucena;
• lokalizacja: Strzyżewice, DW834, koło domu 107, gmina  Strzyżewice, powiat lubelski, województwo lubelskie;
• data wykonania fotografii: 29.07.2023 r.

Cyców

Na tutejszym cmentarzu, położonym w bliskości rzeki Świnki, znajduje się kamienna bezgłowa figura Jana N. Rzeźba jest niezłej klasy, ma cechy barokowe. Brakuje jej również główki i ramienia krzyża. Umieszczona na prostej plincie stoi wprost na ziemi. Lokalizacja obiektu jest mocno zagadkowa i z pewnością figura stała kiedyś w innym miejscu. Być może została tu przeniesiona aby ozdobić czyjś grobowiec, który też już uległ zniszczeniu? Przyszłe losy tego obiektu mogą budzić niepokój - figura jest niezabezpieczona, łatwo dostępna i robi wrażenie niczyjej. O odnalezieniu głowy zapewne nie ma już co marzyć... [źródło, fotografia]

 

 

Na cmentarzu w Cycowie, w celu sfotografowania figury świętego Jana Nepomucena byłam trzy razy. Za pierwszym razem niczego nie znalazłam, mimo że obeszłam dokładnie cmentarz katolicki i prawosławny. Jak się później okazało rzeźba była przewrócona. Widać ją na powyższych fotografiach po lewej stronie nagrobków, a na poniższym zdjęciu - na wprost pod drzewem.

Za drugim razem miałam szczęście - ktoś podniósł z ziemi i ustawił rzeźbę tak, że odszukałam ją bez trudu. Niestety, z powodu utraty dokumentacji fotograficznej dysponuję tylko jednym zdjęciem. 

Za trzecim razem, mimo iż figura znowu była przewrócona, z jej odszukaniem nie miałam problemu. Dokumentację fotograficzną zrobiłam dokładnie.

 

Po dłoniach można poznać klasę rzeźby. Szkoda, że tak niszczeje.

 

 

 

 

Adnotacja:

• figura (nagrobek?) świętego Jana Nepomucena;
• lokalizacja: Cyców, cmentarz prawosławny, ul. Chełmska/Nowa, gmina Cyców, powiat łęczyński, województwo lubelskie;
• data wykonania fotografii: 27.08.2019 r., 20.07.2020 r. i 16.03.2024 r.
  

Moczydłów

Jadąc z Konstancina-Jeziorny do Góry Kalwarii, w Moczydłowie, po lewej stronie ulicy Wilanowskiej, znajduje się ciekawa kapliczka z zapisem granicznym.

 

    

Oto, co na jej temat można znaleźć na stronie nepomuki.pl:

(...) w "Spotkaniach z Zabytkami" z listopada 2003 odnalazłem bardzo ciekawy artykuł Zdzisława Skroka o słupach granicznych. Nie ma w nim ani słowa o Nepomucenach. Przytoczono za to inskrypcję z XVIII-wiecznej (po 1751 roku, kiedy to powódź zniszczyła wcześniejsze kopce graniczne) tablicy umieszczonej wtórnie na kapliczce w Moczydłowie, przy drodze z Góry Kalwarii do Piaseczna, na sztucznym wzniesieniu - kopcu granicznym...

 

     

Węgielnik pod Baniochą
Trzy kopce objawi
Srzód Wisły przeciw glinek
Pónkt granic postawi
Linÿa od pierwszego
Prosto położona, ...(?)
Gdy drugiego dociągnie
Yuż rozgraniczona
Wola Załęska od Wsi
Moczydłowa wcale.
Obrońco Ludzkiey Sławy
Strzeż y granic stale

Otóż Obrońca Ludzkiej Sławy to często stosowane określenie Jana Nepomucena! (...) W numerze SZZ z lipca 2005 temat został rozwinięty, a tekst inskrypcji poprawiony na podstawie starej fotografii. Autorka, Maria Anacka-Łyjak, przypuszcza, że kapliczka nepomucka stała pierwotnie pośrodku (srzód) Wisły, to jest na wyspie wiślanej leżącej na granicy dóbr Moczydłów i Wola Załęska, na osi (linÿa) prostopadłej do rzeki na wysokości wsi Glinki na prawym brzegu, a po jej zniszczeniu przez wodę przeniesiono ją w obecne miejsce na północnym krańcu wsi. Ze starej kapliczki pozostała jedynie tablica. Być może uratowała się też drewniana figura Jana N., którą uniosła woda, a która zaginęła już później. Fundatorem był najprawdopodobniej proboszcz górski, to jest Góry Kalwarii... [źródło]

Po lewej stronie drogi nr 724 z Konstancina do Góry Kalwarii, przed Moczydłowem, pomiędzy brzozami stoi biało tynkowana słupowa kapliczka. Wzniesiono ją prawdopodobnie w drugiej połowie XVIII w. na skraju skarpy wiślanej. Pięknie stąd widać pola uprawne, łąki i sady w dolinie Wisły.
W szeroką prostopadłościenną podstawę kapliczki wmurowano kamienną płytę z wyrytymi 12 wierszami tekstu. Zapis nie ma charakteru religijnego. To rymowany opis przebiegu granicy pomiędzy dobrami dwóch właścicieli, do których należały wsie Wola (dziś Wólka) Załęska i Moczydłów! Należy przypuszczać, że kapliczkę postawiono na jednym z kopców granicznych, o których mowa w inskrypcji. Po wskazaniu dwóch innych kopców (pod Baniochą i nad Wisłą, naprzeciw wsi Glinki) następuje klarowne wyjaśnienie:
"Linija od pierwszego
Prosto położona,
Gdy drugiego dociągnie
uż rozgraniczona
Wola Załęska od Wsi
Moczydłow..."
Tablica z Moczydłowa należy do nielicznych w Polsce ocalałych i zidentyfikowanych znaków stosowanych w przeszłości do rozgraniczania ziemskich włości.
Naprzeciwko kapliczki, w sosnowym lesie znajduje się zaniedbany cmentarz żołnierski z I wojny światowej. Miejsce upamiętnia drewniany krzyż. [źródło]

 

Polecam: Kapliczka w Moczydłowie.

Adnotacja:

• kapliczka ponepomucka;
• lokalizacja: Moczydłów, ul. Wilanowska (blisko numeru 18), gm. Góra Kalwaria, powiat piaseczyński, województwo mazowieckie;
• data wykonania fotografii: 26.05.2019 r.

Sułówek

(...) przy moście na Porze i jego ujściu do Wieprza, wśród łąk i rozlewisk i pod starymi drzewami, stoi kamienna barokowo-ludowa figura Jana N. z przełomu XVIII i XIX wieku, polichromowana, trzymająca oburącz duży krzyż, umieszczona na masywnym, zapewne wtórnym cokole... [źródło, fotografie]

W trakcie zimowej podróży na Roztocze przejechałam kolejny raz przez Sułówek i poniżej zamieszczam fotografie figury.

 

 Adnotacja:

• figura świętego Jana Nepomucena;
• lokalizacja: Sułówek, gmina  Sułów, powiat zamojski, województwo lubelskie;
• data wykonania fotografii: 15.09.2021 r. i 15.02.2025 r.