Kościaszyn

Drewniany kościół filialny pod wezwaniem św. Jana Nepomucena, wewnątrz obraz przedstawiający Jana N. w otoku pięciu gwiazd, z krucyfiksem i krzyżykiem na piersi... [źródło, fotografie z lat 2011-2015]

 

Na stronie Kresy Bliskie 20.12.2020 r. opublikowano wpis pt. "O zabytkowej kaplicy pw. św. Jana Nepomucena w Kościaszynie". Poniżej jego obszerny fragment.

Swego rodzaju zabytkowy "rodzynek" rzymskokatolicki pośród grupy dawnych cerkwi katolickich obrządku greckiego - drewniana XIX wieczna kaplica, obecnie kościółek filialny parafii Hulcze znajdująca się w Kościaszynie. Mniej popularny obiekt, jakby nieco pomijany w turystycznych wędrówkach po tutejszej okolicy. Kiedy dokładnie wybudowano kaplicę, tego nie wiadomo. Jednak z całą pewnością wzniesiono ją przed rokiem 1880, bowiem widnieje na mapie opublikowanej w tym właśnie roku. Wzmiankowana jest także w "Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (1883/1882) jako należąca do parafii rzymskokatolickiej w Żniatynie. Według spisu z roku 1880 na 408 mieszkańców wsi oraz 25 obszaru dworskiego około 100 Kościaszynian należało do wyznania katolickiego obrządku łacińskiego. Niewielka, zbudowana w konstrukcji zrębowej, obita szalunkiem pionowym świątynka ulokowana jest na również niewielkim pagórku, pośród drzew, z których przynajmniej część "widziała" za swego roślinnego żywota niejedno. Po północnej stronie kaplicy znajduje się malutka zakrystia. Dach wieńczy mała wieżyczką, zaś w szczycie od frontu, w przeszklonej wnęce zobaczyć można rzeźbę św. Jana Nepomucena najpewniej XIX wieczną, w Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce określaną jako ludową, moim zdaniem inspirowaną sztuką barokową. Przy czym jeżeli jej autor faktycznie był rzeźbiarzem ludowym to nie brak mu było ani talentu ani umiejętności, gdyż kościaszyński św. Jan daleki jest od ludowej prostoty czy wręcz uroczej swoją drogą siermiężności. [źródło, fotografie]

 

Kościaszyn kościół fil. p.w. św. Jana Nepomucena, drewn., 2 poł. XIX, nr rej.: A/627 z 7.06.2006 [źródło]

 

W szczycie drewnianego kościoła pod wezwaniem św. Jana Nepomucena (...), we wnęce za szkłem umieszczono drewnianą polichromowaną rzeźbę św. Jana Nepomucena z XIX wieku... [źródło, wyraźna fotografia] 

 

 

Figura św. Jana Nepomucena umieszczona we wnęce szczytu została tu przeniesiona z kapliczki przydrożnej stojącej we wsi. Według opowiadań mieszkańców wsi w końcu XIX wieku wieś paliła się, ogień doszedł do kapliczki, wiatr zmienił kierunek i część wsi ocalała. Wtedy figurę św. Jana Nepomucena przeniesiono do kapliczki i umieszczono we wnęce szczytu. [źródło]

 

 

Polecam: Karta biała i zielona "Kaplica pw. św. Jana Nepomucena" (odpowiednio z 1987 r. i 1966 r.).

Adnotacja:

• obraz i rzeźba świętego Jana Nepomucena w kościele pod jego wezwaniem, informacja na temat kapliczki;
• lokalizacja: Kościaszyn, kościół pw. św. Jana Nepomucena, gmina Dołhobyczów, powiat hrubieszowski, województwo lubelskie;
• data wykonania fotografii: 22.08.2020 r. i 18.11.2025 r.