Buśno

Na granicy Buśna i Busieńca (...) stoi kapliczka brogowa z XIX wieku, ustawiona na czterech słupach, nad rzeczką, wyposażona w rodzaj ganku i ładne zwieńczenie. Drewniana, czworoboczna, nakryta daszkiem namiotowym. Wewnątrz była niegdyś stara rzeźba św. Jana Nepomucena oraz krucyfiks o charakterze ludowo-barokowym. Niestety, w lecie 2011 rzeźby nie było już w kapliczce... [źródło, stara fotografia]

W odremontowanej i zakratowanej kapliczce na granicy Buśna i Busieńca stoi (...) nowa i mało udatna drewniana figura Jana N. z gołymi stopami i płaskimi zbyt dużymi dłońmi. Kapliczka ostatnio została przeniesiona na drugą, południową stronę drogi... [źródło]

 

 

[uwaga: "Національний Києво-Печерський історико-культурний заповідник", czyli "Narodowy Kijowsko-Peczerski Rezerwat Historyczno-Kulturowy" przechowuje drewnianą rzeźbę Jana N. ofiarowaną przez proboszcza cerkwi w Buśnie – pochodzącego z Wołynia Polijewkta Haponowicza - w 1893 roku Muzeum Cerkiewno-Archeologicznemu w Chełmie. Po pierwszej wojnie światowej w zbiorach muzeum, mieszczącego się od 1919 roku w budynku Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego (Muzeum Ziemi Chełmskiej przy Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego). W 1945 r. została wraz z innymi eksponatami zabrana z Chełma i trafiła do Kijowa. Wg Pawła Sygowskiego rzeźba stała w kapliczce "przy drodze z Buśna do Busienka" - czyli być może chodzi o tę właśnie kapliczkę, lub alternatywnie o tę z Busieńca przy rzece...] [źródło, fotografia]

 

Jest jeszcze jedna rzeźba świętego Jana Nepomucena, przechowywana na terenie parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Buśnie, której nie widziałam.

 

Drewniana polichromowana rzeźba św. Jana Nepomucena z XIX wieku, o cechach ludowych, przechowywana jest na tutejszej plebanii. Jest być może autorstwa Jana Zagórskiego. Pochodzi kapliczki ponepomuckiej z pogranicza Buśna i Busieńca... [źródło, fotografia] 

 

(...) godnym uwagi zabytkiem jest kościół parafialny w Buśnie. Obiekt wzniesiony w 1795 r. jako część zespołu cerkwi greko-katolickiej pod wezwaniem Zaśnięcia NMP, w roku 1875 przemianowano na cerkiew prawosławną. Od roku 1919 sakralna budowla stała się własnością kościoła katolickiego. Świątynia początkowo posiadała kopuły cerkiewne, które zburzono i dobudowano dwie wieże. Cechy stylowe oraz wyposażenie wnętrza świątyni wskazują na barok. W ołtarzu głównym z roku 1888 umieszczony jest obraz przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny namalowany w 1921 roku. Po obu stronach nawy znajdują się ołtarze: prawy poświęcony jest Matce Boskiej, lewy - św. Franciszkowi z Asyżu. Uwagę wiernych i wszystkich odwiedzających kościół przyciąga chór wyposażony w rokokowe organy z początku XIX w. [źródło]

 

W kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Buśnie w 2008 r objęto ochroną 12 elementów wyposażenia. Wśród nich znajduje się ołtarz główny z obrazami i rzeźbami aniołów oraz dwa ołtarze boczne z obrazami. Drewniane ołtarze są marmoryzowane, ze złoceniami, z obrazami Wniebowzięcia  Najświętszej Marii Panny i Gorejącego Serca Pana Jezusa oraz Św. Franciszka i Św. Antoniego. Wśród objętych ochroną obiektów jest rzeźba ludowa Św. Jana Nepomucena, przeniesiona na teren plebanii, z przydrożnej kapliczki, w celu zabezpieczenia przed kradzieżą. Zabytki pochodzą z XIX w. Wyjątkowo wśród dziewiętnastowiecznych obiektów znalazły się dwie rokokowe, osiemnastowieczne rzeźby putt, które zostały umieszczone wtórnie w zwieńczeniu, późniejszego niż same rzeźby, ołtarza głównego. Zostały one wykonane przez sprawnego artystę, jednakże charakteryzują się typową dla późnorokokowej stylistyki deformacją proporcji ciał i twarzy oraz nienaturalnością przybieranych póz. [źródło, str.160-161] 

[uwaga: w Muzeum Archidiecezjalnym w wieży Trybunalskiej w Lublinie (...) przechowywany jest Jan N., według opisu pochodzący z jakiejś kapliczki w Buśnie, z XVIII wieku. Jest to ludowa drewniana rzeźba, pozbawiona już dłoni, mocno zniszczona, zapewne niegdyś polichromowana. Jan ma długą stułę na szyi...] [źródło, fotografia]

 

Polecam:  

• fotografia kapliczki;
• Zabytki gminy Białopole; 
• Historia kościoła;
• Paweł Sygowski, Rosyjskie Muzeum Cerkiewno-Archeologiczne w Chełmie...;
• Jan Zagórski.

 

Adnotacja:

• kapliczka świętego Jana Nepomucena, rzeźba na plebanii i dwie rzeźby w muzeach;
• lokalizacja: Buśno, gmina Białopole, powiat chełmski, województwo lubelskie;
• data wykonania fotografii: 21.05.2019 r.