Bieliny

W gminnej wsi Bieliny (...) zachowała się na ul. Kieleckiej (50°50'57.9"N 20°56'13.8"E) drewniana kapliczka św. Jana Nepomucena z drugiej połowy XIX w. Nad wejściem znajduje się ponadpółmetrowej wysokości wycięta z blachy i pomalowana figura Ukrzyżowanego. Postać jest zniszczona i wymaga odmalowania (...). Dwuspadowy dach wieńczy ładny pazdur zakończony krzyżem, na którego szczycie jest metalowy kogutek (...). Centralną postacią ołtarza kapliczkowego jest drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena. Pochodząca z tego samego okresu, co kapliczka lub nawet starsza rzeźba ma cechy baroku ludowego. Należy przez to rozumieć dzieła, których twórcy wzorowali się na sztuce stylowej, ale ich umiejętności warsztatowe nie były duże. Często były to lokalne (prowincjonalne) warsztaty cechowe.  [źródło


W Bielinach stoi pochodząca z drugiej połowy XIX wieku kaplica świętego z Czech. Dach posiada coś na kształt sygnaturki z zakończonej metalowym krzyżem z kurkiem. Rzeźba przedstawia postać księdza który coś trzyma w ręku. Po lewej stronie świętego znajduje się figurka Matki Bożej ze srebrną koroną na głowie, na ścianie bocznej prawej wisi podobizna Jana Pawła II wykonana z wykładziny. [źródło]




Koło drogi i w bezpośredniej bliskości stawu wiejskiego stoi drewniana kapliczka domkowa z II połowy XIX wieku, z sygnaturką zakończoną metalowym krzyżem z kurkiem. Ściana z okienkiem, szalunek wykończony fryzem arkadkowym. Bywała malowana na różne kolory, dziś oczyszczona i zabezpieczona. Wewnątrz drewniana polichromowana figura Jana N., o dłoniach pozbawionych krucyfiksu i palmy w nieustalonej przeszłości. [źródło]




W kościele, na balustradzie chóru umieszczono kolorowe obrazki przedstawiające świętych, w tym wizerunek Jana N. z zamkniętą Księgą, w birecie i futrzanej pelerynie... [źródło]




Płaskorzeźba Jana N. znajduje się na kamiennym neogotyckim nagrobku ks. kanonika Karola Żurkowskiego. Znaleźć go można naprzeciwko głównego wejścia (od strony sklepu), a powstał w roku 1827 z fundacji biskupa sandomierskiego Józefa Juszyńskiego... [źródło]







Uzupełnienie 

Na stronie rzymsko-katolickiej parafii pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Bielinach znalazłam następujący opis:

Pierwszym księdzem, który spoczął na bielińskim cmentarzu był jego założyciel. Ksiądz Karol Żurkowski zmarł w wieku 78 lat w dniu 4 lipca 1827 roku o godzinie pierwszej po północy. (...) Pogrzebem zajął się pewnie wieloletni współpracownik proboszcza, pochodzący z Bielin, wikary Jędrzej Poniewierski. W pogrzebie uczestniczył pewnie (urodzony także w Bielinach) proboszcz kościoła w Goźlicach ksiądz Józef Michał Juszyński – syn siostrzenicy zmarłego plebana, późniejszy biskup sandomierski. 
(...) W Archiwum Diecezjalnym w Sandomierzu znalazłem osobisty list biskupa napisany z kuracji w Busku 6 lipca 1876 roku do konsystorza diecezji sandomierskiej: „Zamówiłem u Kłosińskiego kamieniarza z Kunowa pomnik dla Kanonika Żurkowskiego Plebana w Bielinach mojego Dobrodzieja i miałem mu przesłać napis na nim znaleźć się mający – ale że nie znalazłem sposobności wypełnić tego – przesyłam takowy – aby, gdy się zjawi w Sandomierzu ktokolwiekbądź z członków konsystorza dostarczyć go mu raczył uprzejmie proszę. Wyrycie to ma być następujące:
„D.O.M. Ś.P. Ks. Karolowi Żurkowskiemu Kan. Kat. Kieleckiemu i Sandomierskiemu lat 30 przeszło Proboszczowi Bielin – pomnik ten poświęca Wnuk Jego w imieniu familii i pupillów, jako Wujowi matki swojej – Biskup Sandomierski Ksiądz Józ. Mich. Juszyński”
waruję sobie tylko, aby w całej rozciągłości nie było więcej liter, jak tu są wyrażone”. [źródło]

Adnotacja:

  • kapliczka świętego Jana Nepomucena, płaskorzeźba na nagrobku;
  • lokalizacja: Bieliny, ul. Kielecka (kapliczka), ul. Żeromskiego (płaskorzeźba), gmina Bieliny, powiat kielecki, województwo świętokrzyskie;
  • data wykonania fotografii: 12.01.2025 r.

6 komentarzy:

  1. Kapliczka domkowa z zewnątrz ciekawa. Nepomucen którego skrywa ma coś w sobie (w oczach) z Jasia Fasoli :D

    Interesujący ale nie bardzo zrozumiały napis na nagrobku proboszcza. Może na tym kawałku pod śniegiem jest wyjaśnienie o co chodzi z wnukiem, który pomnik ten poświęca.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ciekawe skojarzenie z Jasiem Fasolą :)
      Pod śniegiem jest napis "jako Wujowi..." - ksiądz Żurkowski był dla fundatora wujecznym dziadkiem.

      Usuń
    2. Aha. Dziękuję za uzupełnienei informacji :)

      Usuń
  2. Trzy bardzo różne obiekty z wizerunkami Nepomucena, wszystkie bardzo ciekawe.
    Najbardziej urzekła mnie balustrada chóru z malowanymi wizerunkami świętych.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też zachwyciłam się balustradą chóru, ale mam pewne wątpliwości co do postaci uznanej za świętego Jana Nepomucena.

      Usuń

Miło mi, że tu zaglądasz i zostawiasz ślad. Dziękuję:)