Głusko Duże-Kolonia

Na terenie podworskim murowana arkadowa kapliczka nepomucka z czterospadowym daszkiem, z przełomu XVIII i XIX wieku, w niej odlewana z żeliwa figura Jana N. Przez pewien czas rzeźby nie było na miejscu, lecz szczęśliwie wróciła do kapliczki... [źródło]

 

 

 

 

W miejscowości Głusko Duże Kolonia znajduje się barokowa, XVIII-wieczna kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena. Jest to kapliczka murowana, arkadowa, o czterospadowym, uskokowym dachu wspartym na czterech filarach rozmieszczonych na planie kwadratu i połączonych na dole murkiem. Od frontu arkada wypełniona jest drewnianym płotkiem sztachetowym, imitującym kratę. Elewacje kapliczki i dodatkowo filary są zwieńczone gzymsem. Pośrodku kapliczki – murowany, trzystopniowy postument, na którym znajduje się barokowa figura świętego Jana Nepomucena, datowana na II połowę XVIII w. Postać en pied, ustawiona w kontrapoście, w charakterystycznym dla przedstawień świętego stroju kanonika z XVIII w. oraz z typowymi dla ikonografii świętego atrybutami (krucyfiks i palma męczeństwa). Kapliczka i figura odznaczają się wartością artystyczną, a informacja o nich została zamieszczona w Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce. Barokowa forma kapliczki oraz staranność wykonania i dbałość o szczegóły rzeźby wskazują na inicjatywę zamożnych fundatorów. Ze względu na usytuowanie kapliczki na gruncie podworskim można wiązać jej powstanie z właścicielami miejscowych dóbr ziemskich, których lokalizację naniesiono na mapie topograficznej Polski M. von Heldensfelda z 1801-1804 r. oraz tzw. Mapie Kwatermistrzostwa z 1839 r. 

Ze względu na oznaczenie lokalizacji kapliczki na mapie Heldensfelda z 1801-1804 r. oraz jej barokową formę – powstanie kapliczki i rzeźby (datowanej w kartach ewidencyjnych na XVIII wiek i drugą połowę XVIII wieku10 ) należy jednak wiązać z wcześniejszymi właścicielami majątku, którzy nie zostali wymienieni w wykazach hipotecznych prowadzonych od 1856 r.
 

W okresie zbliżonym do czasu powstania barokowej kapliczki i barokowej rzeźby św. Jana Nepomucena, tj. w 1762 r. właścicielem dóbr Głusko był Jacek Głuski, łowczy lubelski. Jego syn Tomasz był sędzią pokoju powiatu kazimierskiego (1812) i radcą województwa lubelskiego (1830). Biorąc pod uwagę powyższe informacje dotyczące datowania czasu powstania kapliczki (XVIII w.) i rzeźby św. Jana Nepomucena (2 poł. XVIII w.) - ich fundację można powiązać z wyżej wymienionymi  Głuskimi. Dzięki powyższym ustaleniom - wobec braku elementów dawnego ośrodka dworskiego i folwarku rezydencyjnego – kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena pozostaje jedynym materialnym świadectwem historycznego założenia w Głusku Dużym Kolonii. [źródło, str. 252-255]

Przy okazji serdecznie dziękuję paniom ze sklepu, dzięki którym mogłam znaleźć i sfotografować kapliczkę. 

Adnotacja:

• kapliczka świętego Jana Nepomucena; 
• lokalizacja: Głusko Duże-Kolonia, gmina Karczmiska, powiat opolski, województwo lubelskie;
• data wykonania fotografii: 20.04.2020 r. i 25.07.2025 r.