(...) współczesna kapliczka murowana, być może na
miejscu starszej, w formie czterospadowego daszku na murowanych słupach.
Wewnątrz drewniana figura św. Jana Nepomucena z połowy XIX wieku,
zaskakująco dobrej klasy, wykonana w manierze barokowej (kontrapost,
gest pustych dziś rąk, detale szat, uduchowiona twarz). Rzeźba
pomalowana ciemną farbą robi wrażenie wykonanej z brązu [źródło]
(...)
nieodnotowywaną figurę św. Jana Nepomucena odnaleziono w miejscowości
Jaślików. Rzeźba znajduje się przed jedną z posesji w miejscowości.
Umieszczona wtórnie na betonowej bazie, jest zwieńczona dachem
kopertowym wspartym na czterech drewnianych filarach. Figura jest
drewniana, przemalowana brązową farbą wapienną, posiada znaczne
zniszczenia w dolnych partiach szat. Świętemu brakuje stóp oraz dolnej
krawędzi szaty, wtórnie umocowana jest ugięta w łokciu ręka.
Święty został ukazany w ujęciu en trois quarts względem oglądającego, w lekkim ukłonie wyrażającym gest adoracji. Ciężar ciała jest wypośrodkowany. Męczennik jedną nogę ma wyprostowaną, drugą ugiętą. Ich kształt jest widoczny spod suto marszczonych szat. Zarówno długa sutanna, sięgająca niżej kolan komża o zatartym ażurowym wykończeniu, jak i opadający drapowany w formy naśladujące futro mantolet, są kształtowane w ostro załamujące się szaty. Charakterystyczny jest układ sutanny w dolnych partiach w głęboko żłobione rulony. Ten dukt dłuta powtarza komża. Jej strukturę dopełniają płytkie, w formie łódeczek ukośne wcięcia. Świętemu brak atrybutu w ugiętych dłoniach. Nieco toporna, ale niepozbawiona indywidualizmu jest kwadratowa twarz postaci. Okala ją bujny zarost oraz ciężkie pukle włosów. Święty ma mięsiste usta, głębokie oczodoły, masywne powieki okolone przez wykrojone brwi.
Te formy kształtowania są charakterystyczne dla dzieł stylu rokoko, powszechnego w 2. poł. XVIII stulecia, a ujęcie postaci sugeruje, że pierwotnie znajdowała się w ołtarzu i flankowała środkowe przedstawienie. Przeniesienie figury do kapliczki uratowało ja od całkowitego zniszczenia. [Agnieszka Szykuła-Żygawska, Jeszcze jedna figura św. Jana Nepomucena, Nestor 2(24) 2013, str.34-35]
Święty został ukazany w ujęciu en trois quarts względem oglądającego, w lekkim ukłonie wyrażającym gest adoracji. Ciężar ciała jest wypośrodkowany. Męczennik jedną nogę ma wyprostowaną, drugą ugiętą. Ich kształt jest widoczny spod suto marszczonych szat. Zarówno długa sutanna, sięgająca niżej kolan komża o zatartym ażurowym wykończeniu, jak i opadający drapowany w formy naśladujące futro mantolet, są kształtowane w ostro załamujące się szaty. Charakterystyczny jest układ sutanny w dolnych partiach w głęboko żłobione rulony. Ten dukt dłuta powtarza komża. Jej strukturę dopełniają płytkie, w formie łódeczek ukośne wcięcia. Świętemu brak atrybutu w ugiętych dłoniach. Nieco toporna, ale niepozbawiona indywidualizmu jest kwadratowa twarz postaci. Okala ją bujny zarost oraz ciężkie pukle włosów. Święty ma mięsiste usta, głębokie oczodoły, masywne powieki okolone przez wykrojone brwi.
Te formy kształtowania są charakterystyczne dla dzieł stylu rokoko, powszechnego w 2. poł. XVIII stulecia, a ujęcie postaci sugeruje, że pierwotnie znajdowała się w ołtarzu i flankowała środkowe przedstawienie. Przeniesienie figury do kapliczki uratowało ja od całkowitego zniszczenia. [Agnieszka Szykuła-Żygawska, Jeszcze jedna figura św. Jana Nepomucena, Nestor 2(24) 2013, str.34-35]
Podczas
rozmowy z właścicielem domu, przy którym stoi kapliczka, usłyszałam
ciekawą historię na temat jej powstania. Rzeźba świętego Jana Nepomucena
była umieszczona w innej kapliczce na tzw. Górze. Pod wpływem warunków
atmosferycznych kapliczka się rozpadła. Ktoś chciał spalić rzeźbę, ale
obecny właściciel uratował ją z płomieni, zaniósł na swoją posesję,
wymurował dla niej kapliczkę. Dba o nią i ozdabia na swój własny sposób.
Polecam:
- Krajobraz z Nepomucenem. Część II. Kult św. Jana Nepomucena w XIX stuleciu (str.26-27);
- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. VIII, Województwo lubelskie, red. R. Brykowski, E. Smulikowska, Z. Winiarz, z. 8, Powiat krasnostawski, opr. T. Sulerzyńska, F. Uniechowska, E. Rowińska, Warszawa 1964, s. 3; M. Zahajkiewicz ks., Diecezja lubelska. Informator historyczny i administracyjny, Lublin 1985, s. 208.
Adnotacja:
- kapliczka świętego Jana Nepomucena;
- lokalizacja: Jaślików, gmina Krasnystaw, powiat krasnostawski, województwo lubelskie;
- data wykonania fotografii: 28.04.2019 r.
Historia tej rzeźby uświadamia, że jest duże prawdopodobieństwo, że całkiem sporo rzeźb które poznikały z kapliczek zostało spalonych, bo ktoś uznał że czas je za bardzo okaleczył, albo w jakiś lamusach czekają na rozsypanie się w proch.
OdpowiedzUsuńMoże tak i jest (było), ale w tym przypadku próba spalenia miała podłoże religijne.
UsuńKapliczka lekko toporna, ale dobrze, że ktoś Nepomucena uratował.
OdpowiedzUsuńZdecydowanie dobrze.
Usuń