W metafizycznym miejscu w Jasienicy wznosi się zespół kamiennych figur z gloryfikującą figurą Boga Ojca w szczycie, wystawiony 1876 roku. Kamienne ogrodzenie wytyczono na planie kwadratu wraz z trójkondygnacyjną, filarową kapliczką, usytuowaną w centrum.
Kompleks noszący potoczną nazwę „Różańcowy obelisk” (...) wykonano z piaskowca obrabianego gładko, poszczególne elementy spoinowane zostały zaprawą piaskowo - wapienną. Centralna kapliczka w formie prostopadłościennych bloków o czworościennej podstawie, potraktowanej uskokowo, posadowiona została na dwóch kamiennych stopniach. Zastosowano rzadki wariant zdobień powierzchni poszczególnych kondygnacji z każdej strony, wypełniając je plastycznymi wizerunkami. Kondygnacje zwieńczone zostały profilowanym gzymsem w formie łuku nadwieszonego, w najwyższej, w osi silnie wybrzuszony, w pozostałych zakończony łagodnym łukiem odcinkowym. Jedynie od odwrocia kondygnacje zwieńczone prostym profilowanym gzymsem.
Nisze w najwyższych kondygnacjach ujmują skręcone kolumny z kapitelem ozdobionym kimationem. W narożach nakrywy trzeciej kondygnacji umieszczono płaskorzeźbione kamienne skrzydlate główki aniołków. W pierwszych kondygnacjach nisze ujęto dwulalkowymi, masywnymi tralkami, w drugich natomiast kanelowanymi kolumnami. Na odwrocie, we wszystkich kondygnacjach, niszę ozdobiono zwieńczeniem w formie oślego grzbietu.Podstawę cokołu, od frontu zdobi tablica fundacyjna z rytym napisem o treści „Fondatorowie Tomasz Łojek i Zofia żona proszą przechodnich o westchnienie do Boga R.P. 1876”.
W pierwszej kondygnacji, w płytkich niszach, w części frontowej znajduje się płaskorzeźbiona postać Chrystusa upadającego pod krzyżem (...). Przedstawiono wycinek męki Pańskiej - ofiarnej drogi krzyżowej, zaczynu do Odkupienia człowieka. Od wschodu, w niszy umieszczono płaskorzeźbę anioła sprawiedliwości i sądu: Michała Archanioła, z trąbką przy uchu, wzywającego na Sąd Ostateczny (...), od zachodu zaś płaskorzeźbę z przedstawieniem św. Jana Nepomucena [fotografie poniżej]. Na odwrociu, w niszy usytuowano płaskorzeźby: św. Błażeja w stroju biskupa wschodniego, z atrybutami: księgą oraz wyolbrzymioną szpatułką - łyżeczka do leczenia gardła - symbol odwołujący się do patrona od chorób gardła. W sąsiedztwie św. Agnieszka (...) z lampą oliwną, nawiązując do przypowieści o dziesięciu mądrych i głupich pannach [Mt.25,1-12].
W drugiej kondygnacji, w niszy centralnej znajduje się rzeźba św. Anny Samotrzeć, trzymającej na lewej ręce Dzieciątko Jezus, prawa jej dłoń spoczywa na postaci Najświętszej Maryi Panny (...). W bocznych elewacjach, w niszy, od wschodu usytuowano rzeźbę Matki Bożej Niepokalanie Poczętej (...), od zachodu rzeźbę Matki Bożej Szkaplerznej (...). Na odwrociu, w niszy umieszczono płaskorzeźbę, reprezentantkę formowania się chrześcijaństwa na ziemi polskiej, św. Kunegundy (Kingi)...
W trzeciej kondygnacji, w części frontowej, w niszy usytuowano rzeźbę Matki Bożej Różańcowej z Dzieciątkiem trzymanym na lewej ręce i zwisającym różańcem z prawej dłoni(...). Dzieciątko i Maria przedstawieni w koronach typu zamkniętego. Chrystus z Marią staje się jednością, wtapiając się w tłum innych postaci biorących udział w całości kompozycji bytu absolutnego Boga. W najwyższej kondygnacji, w bocznych elewacjach widnieją wizerunki świętych, patronów fundatorów. Od wschodu płaskorzeźbione przedstawienie św. Zofii z córkami (...). Natomiast od zachodu, w szczycie płaskorzeźba przedstawiająca scenę spotkania zmartwychwstałego Chrystusa ze św. Tomaszem (...). Od odwrocia, w niszy płaskorzeźbione wizerunki; pierwszego męczennika wśród apostołów, który został ścięty w 44 roku, św. Jakuba z laską podróżną. Obok widnieje wizerunek założycielki w 1800 r. zgromadzenia Sacre Coeur, św. Magdaleny wskazującą na swe gorejące serce. Fundatorzy za wstawiennictwem Matki Bożej poprzez swoich patronów udają się w modlitwie do najwyższego Boga.
Panteon świętych gloryfikujących przydrożną kompozycję obrazuje kwintesencję ich ziemskiego bytowania, stając się wzorem działania dla przygodnej jednostki egzystującej w przelotnej przestrzeni profanum. Pochwała plastycznej estetyki wypływa z ust okolicznych mieszkańców, dla których postacie świętych wyrażają kanony ich spojrzenia na piękno, wrażliwość, idee płynące z ponadczasowej kompozycji kamiennej substancji. [źródło, fotografie sprzed renowacji]
W narożnikach kamiennego ogrodzenia postawiono 4 prostopadłościenne postumenty zwieńczone graniastymi profilowanymi, przy krawędziach nakrywami z figurami w szczycie. W narożniku płd. wsch. widnieje figura św. Pawła, poniżej płaskorzeźba św. Walentego, w wschodniej płaszczyźnie natomiast umieszczono płaskorzeźbę św. Ignacego.
W narożniku płd. zach, na cokole usytuowano figurę św. Piotra, poniżej płaskorzeźba św. Antoniego z Dzieciątkiem. Od strony zachodniej płaskorzeźba św. Józefa z Dzieciątkiem.
W części tylnej ogrodzenia, w narożniku płn. wsch. wznosi się figura św. Wawrzyńca, natomiast w narożniku płn. zach. umieszczono wizerunek niezidentyfikowanego świętego.
Podczas prac konserwatorskich odtworzono brakujące fragmenty podpisów w
postumentach pod płaskorzeźbami i pogłębiono zatarte liternictwo. Obiekt
wcześniej był niestabilny, kamienne postumenty z figurami znacznie
przechylone, groziły zawaleniem poszczególnych partii zespołu.
Przeprowadzono rekonstrukcję z ciosu piaskowca zniszczonych bloków oraz
detalu kamiennego i rzeźbiarskiego. Podczas prac konserwatorskich
dokonano w kamieniu rekonstrukcji głowy św. Walentego, taszlę wklejono
na żywicy poliestrowej, nakrycie głowy świętego wzorowano na
analogicznej płaskorzeźbie w centralnej części kapliczki. Częściowo
zrekonstruowano też głowę św. Józefa. Postumenty odzyskały naturalny
kolor kamienia, a figury pozostały zróżnicowane kolorystycznie, dając
bardzo interesujący efekt kolorystyczny, szczególnie efektownie
prezentujący się w promieniach słonecznych. [źródło]
(...) płaskorzeźbiony wizerunek Jana N. odnaleziony (...) we wnęce cokołu bardzo okazałej i zdobnej figury MB... [źródło]
Polecam:
Adnotacja:
- płaskorzeźba świętego Jana Nepomucena;
- lokalizacja: Jasienica, gmina Myślenice, powiat myślenicki, województwo małopolskie;
- data wykonania fotografii: 23.03.2024 r.
Ciekawy obiekt i ładnie odrestaurowany. Szkoda, że nie byłaś na miejscu w ładniejszy, słoneczny dzień.
OdpowiedzUsuńJeżeli kiedyś będę w okolicy w ładniejszej porze roku, to sfotografuję jeszcze raz.
UsuńNiezwykle ciekawy obiekt i stylizacja rzeźb też ciekawa. Archanioł Michał szczególnie mi się podoba.
OdpowiedzUsuńFigura (?) zrobiła na mnie ogromne wrażenie, nigdy wcześniej czegoś tak rozbudowanego nie widziałam.
Usuń