Wąwolnica
- układ urbanistyczny i zabudowa osady, XVII-XIX, nr rej.: A/798 z 31.01.1980
- kościół pw. św. Wojciecha, dec. → układ urbanistyczny
- plebania, dec. → układ urbanistyczny
- cmentarz, dec. → układ urbanistyczny
- kaplica pw. NMP, XIV-XVII, nr rej.: A/798 z 8.05.1957
- figura przydrożna św. Jana Nepomucena, 1743, nr rej.: A/1635 z 26.03.2015
- dom, drewn., 1912, nr rej.: A/871 z 14.02.1984 [źródło, str.104]
Rzeźba przedstawiająca św. Jana Nepomucena znajduje się na skraju ulicy, wśród okazałych drzew, nieopodal sanktuarium Matki Bożej Kębelskiej. Barokowa, kamienna rzeźba z 1743 r. stoi na prostokątnym cokole posadowionym na dwustopniowej podstawie. W podłużnej płycinie cokołu wyryta jest inskrypcja: A.D./ 1743 /U.I.G.D.
Święty stoi w kontrapoście, ubrany jest ładnie wyeksponowane szaty kapłańskie, z krzyżem przy piersi i gałązką palmy na prawym ramieniu. Wraz ze wzniesieniem figury św. Jana Nepomucena wzrosła nadzieja mieszkańców na ochronę przed powodzią. Mieszkają bowiem w miejscowości położonej w dolinie rzeki Bystrej. [źródło]
Po prawej stronie podjazdu do kościoła stoi kamienny Jan z 1743 roku, na
wysokim cokole, wspominany w filmie "Wszystkie
nasze Nepomuki". Inskrypcja głosi:
A.D. / 1743 / U.I.G.D. [źródło, stare fotografie]
Figura przydrożna z rzeźbą św. Jana Nepomucena, zlokalizowana na działce nr 15 przy ul. Zamkowej w Wąwolnicy, gm. Wąwolnica, pow. puławski...
Figura zlokalizowana jest na skraju południowej części wzgórza kościelnego (zamkowego), które w tym miejscu opada stromo w kierunku południowym i zachodnim. Figura zwrócona jest frontem w kierunku zachodnim do ulicy Zamkowej. Obiekt składa się z czworobocznego postumentu i umieszczonej na nim pełnoplastycznej rzeźby św. Jana Nepomucena, męczennika i świętego Kościoła katolickiego, kanonizowanego w 1729 roku.
Kamienna rzeźba reprezentuje rozpowszechniony typ ikonograficzny przedstawiający stojącą postać świętego w stroju kanonika, almucji, rokiecie i sutannie oraz w birecie na głowie. Postać przedstawiona jest w kontrapoście a jej atrybutami są krucyfiks ułożony na lewym przedramieniu oraz gałązka palmowa oparta o prawe ramię. Układ postaci transponuje pierwowzór pomnika św. Jana Nepomucena z 1683 r., znajdujący się na moście Karola w Pradze.
Postument, na którym znajduje się rzeźba, wykonany został z jednego bloku kamienia. Każda z jego ścian opracowana jest w formie płyciny o wklęsło ściętych narożach. Na ścianie frontowej znajduje się wyryty napis: „AD/1743/U.I.G.D” . Figura zlokalizowana jest w południowej części wzgórza kościelnego w Wąwolnicy, na którym w okresie średniowiecza znajdował się zamek i kościół pw. św. Wojciecha. Jak wynika z opublikowanych wyników badań archeologicznych wzgórza, od donacji Kazimierza Jagiellończyka w 1458 roku, wąwolnickie kościoły wraz z całym okręgiem parafialnym przynależały do benedyktyńskiego klasztoru na Świętym Krzyżu. Wzgórze znajdowało się we władaniu
benedyktynów do 1819 roku, tj. do kasaty zakonu. W kontekście przynależności wzgórza kościelnego w XVIII wieku, figurę św. Jana Nepomucena, wykonaną (lub ustawioną na obecnym miejscu) w 1743 roku, można wiązać z zakonem benedyktynów. Złożony ze skrótów napis „AD/1743/U.I.G.D” umieszczony na frontowej ścianie postumentu figury, można próbować odczytać jako: „Anno Domini/1743/UT IN GLOLIFICETUR DEUS”, wywodzący się bezpośrednio z uniwersalnego hasła benedyktynów „UT IN OMNIBUS GLORIFICETUR DEUS” („Aby we wszystkim Bóg był uwielbiony”).
Figury św. Jana Nepomucena tradycyjnie sytuowano w sąsiedztwie mostów i przepraw, na skrzyżowaniach dróg oraz na placach publicznych. Lokalizacja przedmiotowej figury zachowała tę zasadę, bo u podnóża wyniesienia znajduje się dolina rzeki Bystrej. Ponadto, obecna ulica Zamkowa, sięgająca początkami XVII wieku, była ważnym traktem łączącym wzgórze zamkowe z nowym rynkiem. Przydrożna figura św. Jana Nepomucena w Wąwolnicy jest dziełem rzeźbiarsko-architektonicznym i autentycznym, zachowanym in situ w niezmienionej formie materialnym przekazem dziedzictwa historii i kultury Wąwolnicy.
Wpisu do rejestru zabytków dokonano w wyniku postępowania wszczętego z urzędu. [źródło, str. 179]
Postument, na którym znajduje się rzeźba, wykonany został z jednego bloku kamienia. Każda z jego ścian opracowana jest w formie płyciny o wklęsło ściętych narożach. Na ścianie frontowej znajduje się wyryty napis: „AD/1743/U.I.G.D” . Figura zlokalizowana jest w południowej części wzgórza kościelnego w Wąwolnicy, na którym w okresie średniowiecza znajdował się zamek i kościół pw. św. Wojciecha. Jak wynika z opublikowanych wyników badań archeologicznych wzgórza, od donacji Kazimierza Jagiellończyka w 1458 roku, wąwolnickie kościoły wraz z całym okręgiem parafialnym przynależały do benedyktyńskiego klasztoru na Świętym Krzyżu. Wzgórze znajdowało się we władaniu
benedyktynów do 1819 roku, tj. do kasaty zakonu. W kontekście przynależności wzgórza kościelnego w XVIII wieku, figurę św. Jana Nepomucena, wykonaną (lub ustawioną na obecnym miejscu) w 1743 roku, można wiązać z zakonem benedyktynów. Złożony ze skrótów napis „AD/1743/U.I.G.D” umieszczony na frontowej ścianie postumentu figury, można próbować odczytać jako: „Anno Domini/1743/UT IN GLOLIFICETUR DEUS”, wywodzący się bezpośrednio z uniwersalnego hasła benedyktynów „UT IN OMNIBUS GLORIFICETUR DEUS” („Aby we wszystkim Bóg był uwielbiony”).
Figury św. Jana Nepomucena tradycyjnie sytuowano w sąsiedztwie mostów i przepraw, na skrzyżowaniach dróg oraz na placach publicznych. Lokalizacja przedmiotowej figury zachowała tę zasadę, bo u podnóża wyniesienia znajduje się dolina rzeki Bystrej. Ponadto, obecna ulica Zamkowa, sięgająca początkami XVII wieku, była ważnym traktem łączącym wzgórze zamkowe z nowym rynkiem. Przydrożna figura św. Jana Nepomucena w Wąwolnicy jest dziełem rzeźbiarsko-architektonicznym i autentycznym, zachowanym in situ w niezmienionej formie materialnym przekazem dziedzictwa historii i kultury Wąwolnicy.
Wpisu do rejestru zabytków dokonano w wyniku postępowania wszczętego z urzędu. [źródło, str. 179]
,,Figura ta znajduje się na wschodniej skarpie Wzgórza kościelnego przy ul. Zamkowej. Cokół i rzeźba są kamienne. Na cokole rok 1743. Powstanie tej rokokowej rzeźby ma zapewne związek z rozwojem kultu tego świętego w XVIII w.i wiarą w jego ochronę przed powodziami ( rzeźba ta znajduje sie przy rzece Bystrej ) oraz patronowaniem dobrej spowiedzi. Jak twierdzi ks. inf. Jan Pęzioł to właśnie w sanktuariach jakim była i jest Wąwolnica, ludzie korzystali szczególnie z tego sakramentu, gdyż wówczas nie było jeszcze np. rekolekcji.Przy tej figurze, na moście wiodącym do kościoła zapewne wąwolniccy benedyktyni witali też pielgrzymów.
Obecnie przy figurze odprawiane są modlitwy podczas dni krzyżowych przed świętem Wniebowstąpienia Pańskiego, kiedy prosi się o urodzaje''.
,,Szlakiem kultury sakralnej ziemi Nałęczowskiej''. Folder LOT- ,,Kraina Lessowych Wąwozów''. str.37. M.G [źródło, fotografia sprzed renowacji]
Obecnie przy figurze odprawiane są modlitwy podczas dni krzyżowych przed świętem Wniebowstąpienia Pańskiego, kiedy prosi się o urodzaje''.
,,Szlakiem kultury sakralnej ziemi Nałęczowskiej''. Folder LOT- ,,Kraina Lessowych Wąwozów''. str.37. M.G [źródło, fotografia sprzed renowacji]
Pierwotnie nad głową świętego była aureola, która niestety uległa zniszczeniu podczas burzy w 1957 r. [źródło] Aureolę odtworzono w trakcie renowacji figury w 2022 roku.
Adnotacja:
- figura świętego Jana Nepomucena;
- lokalizacja: Wąwolnica, ul. Zamkowa 22, gmina Puławy, powiat puławski, województwo lubelskie;
- data wykonania fotografii: 2018 r. i 8.07.2024 r.
Figura odnowiona ładnie.
OdpowiedzUsuńOtoczenie z kwiatkami posadzonymi na czarnej włókninie... no nie, takie rzeczy to można robić w ogródku na plantacji truskawek, a nie w miejscu publicznym. Przecież to jest nieestetyczne!