Trzebieszowice

Po prawej stronie drogi DW392 relacji Żelazno - Lądek-Zdrój, pod jedyną w okolicy wysoką lipą stoi figura świętego Jana Nepomucena.

 

Popularny układ z lewą nogą lekko wysuniętą w kontrapoście. Jan ubrany również w tradycyjnie - sutanna z jedenastoma guzikami, w komży z rzeźbioną koronką z narzuconą pelerynką z kapturem spełniającym niejako rolę szala i biretem na głowie. Święty trzyma na lewym ramieniu krzyż z palmą. Na cokole relief z przedstawieniem apoteozy języka w ozdobnym kartuszu, poniżej którego płaskorzeźbiona inskrypcja (co jest rzadkością) liter i daty: "JSH / 1792" (...). Z tyłu cokołu napis dotyczący renowacji: "Renoviert 1913 / P.K". Na bocznych ścianach cokołu widoczne płyciny w których dawniej być może były jakieś inskrypcje.[źródło, fotografie sprzed renowacji]

Druga figura świętego Jana Nepomucena znajduje się w niedalekiej odległości od kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła, koło plebanii (budynek nr 152). 

Jest to jeden z piękniejszych pomników z rzadkim przedstawieniem klęczącej na chmurkach postaci św. Jana Nepomucena, adorującego z odkrytą głową  trzymany na prawym ramieniu krzyż z palmą męczeństwa. Z chmurek wyłania się główka aniołka niejako unosząc ku niebu postać świętego trzymającego w lewej ręce kłódkę - symbol zachowania tajemnicy spowiedzi i widoczny obok na chmurce biret symbol kapłaństwa. Jan w sutannie z widocznymi dziewięcioma guzikami, w komży z rzeźbioną koronką i rokietą z kapturem a pod szyją rzymski kołnierzyk. Głowa otoczona aureolą w której dawniej było pięć gwiazd. Pomiędzy kapitelem cokołu a rzeźbą świętego Jana klęczącego na chmurkach pozostałości po dwu wysięgnikach - stara fotografia z przełomu XIX i XX wieku pokazuje, że zaopatrzony był niegdyś  w latarnie umarłych. W górnej części cokołu ozdobiony liśćmi akantu medalion z monogramem - prawdopodobnie fundatora. Poniżej w płycinie słabo już widoczna inskrypcja z chronostychem - modlitwą o utrzymanie honoru i ochronę przed zniesławieniem - wskazuje na rok 1739 jako datę powstania rzeźby...

LILIATO HONORIS CONSERVATORI PVRPVRA TO IGNO MINIAE AVERSORI VOTA DEPOSVIT

[źródło, stara ilustracja]

Trzecia figura świętego Jana Nepomucena ustawiona jest przy boisku LKS Zamek Trzebieszowice.

 

 

Figura JN jest dość zniszczona i omszała. Święty z wysuniętą lewą nogą w kontrapoście trzyma na lewym ramieniu krzyż z palmą męczeństwa. Ubrany jest w sutannę z ośmioma guzikami, w komże i pelerynę ozdobiona frędzlami z kapturem. Figura świętego ustawiona na czterostopniowym cokole na którego trzech stronach widoczne są płyciny. Na przedniej płycinie inskrypcja fundacyjna z chronostych o treści:

VENERABILI HONORIS PATRONO VOTAS VA DEPOSVIT VILIS ET INDIGNVS SERVVS ANTONIVS BENEDICTVS STRAVBE

co w wolnym tłumaczeniu oznacza: "Czcigodnemu Patronowi w dowód spełnienia ślubowania, niegodny sługa Antoni Benedykt Straube". Z chronostychu wynika data wystawienia pomnika przez Antoniego Benedykta Straube - 1765 rok... [źródło]

 

Czwarta figura świętego Jana Nepomucena znajduje się na dawnym cmentarzu cholerycznym, o którym dziś nikt z mieszkańców nie wie. Odnalezienie jej nastręczyło mi dużo trudności. No i te pokrzywy wokół utrudniły bliższe podejście.

Jest to barokowa rzeźba z roku 1803, jak to widnieje w otoku na podstawie, ustawiona na ciekawym profilowanym cokole, płaskim od tylnej strony. Rzeźbę zaopatrzono w metalowa aureolę (...) Święty ubrany jest w sutannę z dziewięcioma guzikami, komżę z rzeźbioną koronką oraz rokietę z kapturem ozdobioną frędzlami. Podpis na cokole "Heinrich Klar bildhauer" zdaje się wskazywać, mimo różnicy w zapisie nazwiska, na członka słynnej rzeźbiarskiej rodziny Klahrów jako twórcę dzieła, natomiast data 1923 umieszczona koło wzmacniającej konstrukcję metalowej belki to zapewne rok remontu... [źródło, fotografie rzeźby bez głowy]

Do lat 90. XX wieku w murowanej kapliczce koło domu nr 45 znajdowała się rzeźba św. Jana Nepomucena. 

Kapliczka ta, o czterospadowym daszku, zwieńczona metalowym krzyżykiem, znajduje się po południowej stronie drogi do Lądka Zdroju (przy drodze krajowej nr 392), we wschodniej części wsi. Niestety w miejsce zaginionej (skradzionej?) figurki św. Jana Nepomucena wstawiono współczesny obraz MB... [źródło] 

 

Adnotacja:

• 4 figury świętego Jana Nepomucena oraz kapliczka ponepomucka;
• lokalizacja: Ołdrzychowice Kłodzkie, gm. Lądek-Zdrój, powiat kłodzki, województwo dolnośląskie;
• data wykonania fotografii: 6-21.08.2023 r.